Gra na wielu bębenkach – recenzja dla Świata Książki…

Sięgnąłem po książkę autorki opromienionej Noblem za 2018 rok.

Każde opowiadanie to rzeczywiście gra na innym bębenku, to przejście z sauny do lodowatego jeziora i na powrót do sauny. Każde opowiadanie to mała perełka lub kamień półszlachetny. Mało tego, wewnątrz jednego bębenka odzywa się inny bębenek, np. w "Otwórz oczy, już nie żyjesz", "pochłaniająca" kryminały czytelniczka morduje w książce, którą właśnie czyta. Swoją drogą - wspaniały tytuł opowiadania. Takich "smaczków" słownych jest znacznie więcej; "... ciężkie grudniowe chmury przygotowywały się do zimowej komunii - zesłania na ziemię milionów białych płatków śniegu, każdy dla jednego istnienia.".

Każde opowiadanie to osobny, wielowarstwowy świat; mroczny (Glicynia), dowcipny (Profesor Andrews w Warszawie), fantastyczny, niepokojący i mitologiczny (Wyspa), schizofreniczny (Podmiot), ponury stan wypalonego małżeństwa (Skoczek), okrutny (Najbrzydsza kobieta świata), ponury stan stanu wojennego (Che Guevara), itd.

Śmiałem się od początku do końca czytając opowiadanie, jak profesor Andrews pojawia się w Warszawie na dzień przed wprowadzeniem stanu wojennego. Prawdziwy Jaś Fasola rzucony w rzeczywistość, której nie jest w stanie zrozumieć, bo przecież nie wie co to stan wojenny.Pierwszy raz widzi takie ponure twarze na ulicy, doświadcza tego ponurego czasu. Ta sprzedawczyni odważnikiem ogłuszająca karpie, i to spotkanie oko w oko profesora z karpiem pływającym w wannie - majstersztyk. Tylko u nas karpie przed świętami pływają w wannie.

Opowiadanie "Zdobycie Jerozolimy. Raten 1675" obnaża naszą ludzką naturę - dla większości z nas wielkie idee, poświęcenie dla wielkiej sprawy znaczą znacznie mniej, niż codzienne jedzenie, a właściwie żarcie. "Zawsze kiedy z nimi rozmawiał, w końcu wszystko sprowadzało się do jedzenia: mąka, kapusta, ziemniaki, mięso (wtedy oczy im rozbłyskały jak psom)".

"Rewolucja zmieniłaby się szybko w konsumpcję, bunt w pochłanianie, cisza po walce niosłaby odgłosy pierdzenia i postękiwania w krzakach. Zawsze tak bywa.". Piękna diagnoza każdej rewolucji, w tym naszej, solidarnościowej.

"Tancerka" obrazuje inny konflikt - ojciec nie chce by córka została tancerką baletową, odmawia jej talentu (częściowo ma rację). Ona, mimo swego wieku (64 lata), nie jest w stanie wyzwolić się z tego obciążenia. Wreszcie udowadnia ojcu, że występuje przy pełnej widowni. Wiejską świetlicę zamienia w salę baletową, widownię stanowią twarze w  wielu rzędach namalowane na ścianach, rzeczywistą widownią jest kilka osób ze wsi i pobliskiego miasteczka. Ukoronowaniem jej występu jest domalowana po jego śmierci twarz ojca. Wreszcie wyzwoliła się - jest wolna od obciążeń.

Dość już pisania o czym są poszczególne opowiadania - zachęcam do czytania, a na pewno odezwie się do nas, "nadający na tej samej fali" jakiś bębenek - warto.

Autor: Jerzy K.

Rozterki …

Keplers supernova. Mgławica pozostała po „Gwieździe Keplera”

„Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami. Wtedy Bóg rzekł: ”Niechaj się stanie światłość!” I stała się światłość.”[1]

Wielu z nas zna te słowa, a chrześcijanie i wyznawcy judaizmu uważają je za objawione i nie podlegające dyskusji. Ja czuję niedosyt, gdzie tu dramatyzm, gdzie wielkość zdarzenia? Samotny, transcendentny[2] Bóg unosi się nad małą planetą w ogromnym wszechświecie. 

„… wyższe, proste światło wypełniało całą realność …”[3] Gdy Bóg, nazywany w kabale luriańskiej Nieskończony, zdecydował się na stworzenie świata i wszystkiego co w nim jest, musiał uczynić, wydzielić miejsce. „… skrócił Nieskończony siebie w kropce centralnej Swojej, … skróciło się światło i oddaliło się … z Nieskończoności przyciągnął się promień światła wewnątrz przestrzeni ... i po promieniu przyciągnęło się i opuściło się światło Nieskończoności w dół … i w tej przestrzeni urodził, stworzył, uczynił wszystkie te światy.” 

Piękne, nieprawdaż? Oto immanencja[4] Boga w pełnej chwale, oto opis godny stworzenia wszystkiego. Tam prosty zapis czynności, tutaj pełen poezji opis. 

Chwilę później przychodzi zwątpienie. Komu Bóg chciał okazać swą chwałę, kto był jej świadkiem? Może to tylko mniej lub bardziej udane figury stylistyczne, retoryczne, semantyczne. Bo my ludzie tak bardzo pragniemy zrozumieć i tak bardzo skazani jesteśmy na porażkę. 

„Na początku Bóg stworzył świat z przełamanej litery. Z pękniętego słowa ciało wyciekło jak krew. Ciało jest więc niedoskonałym słowem. Bóg jest doskonały, jest słowem i nie ma ciała, przeto stworzył Adama, dając mu ciało i słowo, by jako doskonały i nieskończony przeglądać się w niedoskonałości i skończoności Adama.”[5]

Autor: Halina K.

-----------------------------------------------------------

[1] Biblia Tysiąclecia, Rdz 1,01 - 1,03 

[2] Transcendencja – istnienie poza. Bóg jest odrębny wobec stworzonego świata. 

[3]https://pl.wikipedia.org/wiki/Kaba%C5%82a_luria%C5%84ska, https://www.jhi.pl/psj/kabala_lurianska

[4] Przeciwieństwo transcendencji, nieodłączne zawieranie się czegoś w czymś. 

[5] Olga Tokarczuk, „Podróż ludzi Księgi”

Ale jestem …

Nie ma zbyt wiele czasu, by być szczęśliwym. Dni przemijają szybko. Życie jest krótkie. 

W księdze naszej przyszłości wpisujemy marzenia, a jakaś niewidzialna ręka nam je przekreśla.

Nie mamy wtedy żadnego wyboru. Jeżeli nie jesteśmy szczęśliwi dziś, jak potrafimy być nimi jutro?

Wykorzystaj ten dzień dzisiejszy. Obiema rękoma obejmij go. 

Przyjmij ochoczo, co niesie ze sobą: światło, powietrze i życie, jego uśmiech, płacz, i cały cud tego dnia. Wyjdź mu naprzeciw. 

~Phil Bosmans

         

 ~ Maggie Siner

Oczy otwieram: staje się świat.

Nade mną niebo, przede mną? sad.

Jabłek zielonych zapach i smak...

I wszystko proste tak.

Trzeba żyć naprawdę,

Żeby oszukać czas.

Trzeba żyć najpiękniej, żyje się tylko raz.

Trzeba żyć w zachwycie:

Marzyć kochać i śnić.

Trzeba czas oszukać,

Żeby naprawdę żyć. 

Jestem piasku ziarenkiem w klepsydrze,

Zabłąkaną łódeczką wśród raf

Kroplą deszczu,

Trzciną myślącą wśród traw

...ale jestem! 

Jestem iskrą i wiatru powiewem.

Smugą światła co biegnie do gwiazd,

Jestem chwilą, która prześcignąć chce czas

...ale jestem! 

Ucha nadstawiam: słucham jak gra,

Muzyka we mnie, w muzyce -ja!

Nim wielka cisza pochłonie mnie,

Pragnę wyśpiewać, wyśpiewać, że:

Trzeba żyć naprawdę,

Żeby oszukać pędzący czas.

Pięknie żyć w zachwycie

Życie zdarza się raz. 

Jestem piasku ziarenkiem w klepsydrze,

Zabłąkaną łódeczką wśród raf

Kroplą deszczu,

Trzciną myślącą wśród traw

...ale jestem! 

Życie jest drogą, życie jest snem...

A co będzie potem? Nie wiem, i wiem...

O nic nie pytaj, dowiesz się gdy

Skończy się droga, życie ...i sny.

Jestem piasku ziarenkiem w klepsydrze,

Zabłąkaną łódeczką wśród raf

Kroplą deszczu,

Trzciną myślącą wśród traw

...ale jestem!

Jestem iskrą i wiatru powiewem.

Smugą światła co biegnie do gwiazd,

Jestem chwilą, która prześcignąć chce czas

...ale jestem!

Autorzy: 

Tekst: ~Magdalena Maria Czapińska 

Kompozytor: ~Tomasz Lewandowski 

Wykonanie: ~Anna Maria Jopek

Trzeba żyć najpiękniej, żyje się tylko raz [ …] Jestem piasku ziarenkiem w klepsydrze, zabłąkaną łódeczką wśród raf, kroplą deszczu, trzciną myślącą wśród traw, [...] ale jestem! 

Pamiętam występ Anny Marii Jopek na Eurowizji w 1997 roku z piosenką Ale jestem. Błyskotliwy tekst, genialna muzyka były ze mną w najpiękniejszych chwilach mojego życia. Słowa magiczne, zrozumiałe, płynące prosto z serca. Każdego dnia czułam się spokojna i z otwartym umysłem sięgałam gwiazd. Tak było! 

Czas płynie, po 20 latach wróciłam do źródeł, do tego co zachwyca, poprawia samopoczucie i sprawia, że życie jest piękniejsze, choćby na krótką chwilę. 

Tak więc każdego dnia pracuję nad sobą i pozbywam się balastu myślenia o przeszłości i/ lub przyszłości. Wspomnienia są tylko w moim umyśle, a to co ma być będzie. Skupiam się na tym co jest teraz- doceniam fakt samego życia. 

Every step of the way … Siostrzyczko, zawsze w moim sercu!

Sommaren …

                  

~Dorina Costras

Żadnej chmury 

Jak daleko sięgnąć okiem 

Ani jednej kropi deszczu 

Przez wiele dni 

Z lodem w ustach 

I w plastikowych sandałach 

Idę w słońcu 

I myślę o tobie 

Błękitne dni 

Przepływają 

Lato jest krótkie 

Większość przemija deszczem 

Ale teraz jest to 

Więc wykorzystaj je 

Słońce świeci dziś 

Jesień już nadchodzi 

Z prędkością wiatru

[…]

Ale teraz jest to 

Słońce świeci 

Może tylko dziś 

~ Tomas Ledin 

No cóż, czasami może być zabawne, że coś się kończy, ale czasami… 

Rozwijam swoją siłę ducha, by była moją tarczą obronną gdy przyjdą nieciekawe chwile. Przyjmuję każdy dzień z pokorą nawet gdy widzę to zakłamanie i podłość- Mniej- Wolniej- Ciszej!. 

Może to tylko moje twory wyobraźni? Jestem uważna i staram się być szczęśliwa, bo słońce świeci może tylko dziś… 

Every step of the way … Siostrzyczko, zawsze w moim sercu!

Podróż ku Nirwanie …

Tak samo jak to, co zrobiłeś wczoraj, ma odbicie w tym, czego doznajesz dzisiaj…

    

                         

~Loui Jover

Są dwa serca, ich ciągłe, nieustanne bicie

zdaje się w dwóch jestestwach jedno tworzyć życie,

Łańcuch który nas wiąże, los nie skruszy zmianą,

będą bić zawsze razem, albo bić przestaną.

~George Byron

Zawsze, każdego wspólnie przeżytego dnia, dążymy do osiągnięcia najwyższej szczęśliwości, spokoju i prawdy.

...Ty i ja spośród tysięcy

Mocno trzymamy się za ręce.

Niezwykły dzień, doniosła chwila.

I szept nieśmiały: miły... , miła...

Odtąd już razem zawsze i wszędzie.

Tak miało być i tak niech będzie. 

~Bolesław Leśmian 

Tak sobie dzielnie kroczymy 42 lata! Drogą pełną uczuć, miłości, przyjaźni, spokoju. I nie jest dla nas ta podróż rozczarowaniem. Dziękuję Ci kochany!

Tak mocno wiem …

Jesteś moim światłem, a kiedy cię nie ma, mój świat ciemnieje.

~Sandi Lynn

~Paula Jones

Tak mocno wiem, że kocham ciebie.

tak mocno wiem, 

i wiem, że jesteś prawdą żywą, 

a nie rozwiewnym snem... 

Znam ciebie nie przez woal marzeń 

lub złud motyli rój – 

znam przez wytrwania wolę twardą.

przez ból surowy mój. 

Znam cię przez wolność, szybującą 

nad dobrem i nad złem. – 

Tak mocno wiem, że kocham ciebie, 

tak mocno wiem. 

~Anna Zahorska

To jest moje wyznanie miłości po 42 latach wspólnego życia. Ty dajesz mi światło, nadzieję, poczucie bezpieczeństwa każdego dnia, od chwili gdy się poznaliśmy. Na zawsze! I nic tego nie zmieni. Pokonujemy wszystkie przeszkody, bo złożyliśmy przysięgę i dotrzymujemy słowa ... Fajnie nam razem!

Świniopas i reszta trzody …

~Jacek Malczewski

Sygnowany przez Jacka Malczewskiego obraz należy do  jego najwcześniejszych prac. Motyw pasterza świń - jeden z charakterystycznych dla twórczości malarza – został zainicjowany w scenie o charakterze mitologiczno-klasycznym, tak odległym od jego późniejszego malarstwa realistycznego, przez folklorystyczno-symboliczne, po motywy ewangeliczne. 

Wczoraj był paskudny dzień. Główny świniopas zdecydował, że będzie więcej w korytach. W chlewie zapanowała euforia, zgodnie poparły ją wszystkie frakcje[1], chociaż na co dzień gryzły się po golonkach przednich i tylnych i rzucały się sobie do podgardli. Również mieszkańcy innych zabudowań gospodarczych folwarku mają dostać więcej paszy treściwej. 

Nieważne, że w Polce recesja, że polski PKB spadł o 8,2% - najwyżej w historii, że inflacja[2] i drastycznie małe oprocentowanie lokat (0,01% dla lokat trzymiesięcznych), że dług publiczny w relacji do PKB przekroczył 61%[3] i rośnie dalej przekraczając konstytucyjny próg, że ludzie idą na bruk, firmy padają, ceny rosną. Rządzący kupują przychylność tłuszczy różnymi 500+. Titanic płynie dalej kursem na górę lodową, a orkiestra gra. 

~Pieter Bruegel Starszy

Czy w XVIII wieku musieliśmy ulec rozbiorom? Tak musieliśmy, bo sięgnęliśmy dna, bo doszło do kompletnego upadku politycznego, moralnego, dyplomatycznego, finansowego, i każdego innego. Nie dokonaliśmy w porę reform, nie staliśmy się państwem nowoczesnym i silnym, zdolnym do równoprawnej rozmowy z agresywnymi sąsiadami. Czy dzisiaj jest podobnie? Tak, sytuacja jest porównywalna i nie trzeba być Nostradamusem by to wieszczyć. Jest źle i będzie gorzej, nie ma żadnej siły politycznej, ani osoby, zdolnych porwać ludzi, musimy sięgnąć dna, dostąpić katharsis - tego cierpienia i później buntu, zrozumienia tajemnicy losu i być może uzyskania zbiorowej mądrości.

Teraz mamy wielkie żarcie, wielkie ryby jedzą małe ryby, całkiem jak na rysunku Pietera Bruegla starszego. To ciekawa symboliczna scenka. Po lewej wędkarz na małą rybkę łowi większą – prosty symbol fałszywych obietnic, na które dają się „złowić” naiwni ludzie. Każda ryba, nawet ta największa, kończy tak samo – z rozprutym brzuchem. Cesarski herb na ostrzu noża ostrzega, że rządzący żyją na koszt maluczkich. Rozsądek nakazuje pozostać w łodzi i przyglądać się temu wszystkiemu lub zacząć zjadać i być zjedzonym.

Wszystkim pozostającym w łodzi lub siedzącym nad brzegiem rzeki dedykuję cytat autorstwa Laozi (Lao Tzu), uważanego za prekursora taoizmu: "Spokojnemu umysłowi poddaje się cały wszechświat.". 

Autor: Halina K. 

_____________________________________________________

[1] "Albo poprzecie to pakietowo albo nie będzie żadnych podwyżek. Raz dostaniemy wpier...ol i będzie święty spokój" - tak według kilku zgodnych relacji wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki (PiS) w kuluarowych rozmowach uzasadniał, by również opozycja poparła projekt radykalnych podwyżek. https://wyborcza.pl/7,75398,26209895,w-polsce-recesja-w-sejmie-podwyzki-poslowie-ekspresowo-podnosza.html. 

[2] Inflacja w Polsce w czerwcu była prawie 5-krotnie większa niż średnia w UE (0,8 proc.) i ponad 10-krotnie przekraczała przeciętną w krajach posługujących się walutą euro. https://www.money.pl/gospodarka/inflacja-w-polsce-rosnie-ciagle-jestesmy-na-pierwszym-miejscu-w-ue-6533083673241217a.html

[3] https://www.usdebtclock.org/world-debt-clock.html